Hoe verzorg je je stem goed?

Alle zangers zijn er bang voor: je stem kwijtraken of beschadigen. Schor, hees, zwak, gevoelig voor vermoeidheid, al dat soort klachten maken het zingen vaak onmogelijk, want het risico bestaat dat de symptomen verergeren en dat de aandoening blijvend wordt.

Dit probleem is echt serieus en veel mensen worden erdoor getroffen. Meer dan 29% van de vrouwen en 18% van de mannen zou weleens lijden aan tijdelijke schorheid.

De oorzaken

Wat wel dysfonie wordt genoemd, een aandoening aan de spreekstem (dysodie betreft de zangstem) die moet worden onderscheiden van afonie, komt meestal doorstemvermoeidheid. En wanneer de stem vermoeid is, bestaat de neiging tot forceren. Dit heeft weer schadelijke gevolgen voor het slijmvlies van de stembanden, zodat die niet meer goed kunnen trillen. De meest voorkomende redenen kunnen zeer divers zijn:

Externe factoren:

• allergie voor luchtverontreiniging, waardoor veel slijm wordt geproduceerd
• tabak
• droge lucht
• een rumoerige ruimte, waardoor harder moet worden gepraat, enz.

Fysieke factoren:

• Een bloeduitstorting die is ontstaan op een stemband, bijvoorbeeld door hard schreeuwen
• Gevoelig voor KNO-klachten
• Slaapgebrek
• Veranderingen in de hormonale balans
• Bepaalde medicamenten
• Gastro-oesophagele reflux, wat chronische ontstekingen veroorzaakt

Maatregelen en remedies

De specialist

Het eerste wat je moet doen is een dokter, KNO-arts of een spraakarts raadplegen. Die is het meest geschikt om je te adviseren en de oorzaken te beoordelen aan de hand van de genoemde klachten, de mogelijke bijkomende klachten (oorpijn, keelpijn, enz.), de duur van het probleem en de noodzaak om een afspraak te maken voor onderzoek naar mogelijke poliepen of knobbeltjes.

Zwijgen is goud

De eerste en meest nuttige remedie - die elke liefhebber van zingen vreselijk vindt - is rust houden. Rust voor het hele lijf maar eerst en vooral voor je stembanden. Compleet zwijgen is dus echt het beste wat er is, want zelfs fluisteren levert een zekere vermoeidheid op.. Probeer ook zo min mogelijk te telefoneren en blijf weg uit lawaaiige ruimten.

De 'binnenkant' en de 'buitenkant' vochtig houden

Het werd al genoemd, een droge omgeving is niet goed voor de stembanden. Probeer een minuut of tien lang stoom van heet water in te ademen, door warm (niet kokendheet) water in een badkuip te laten stromen of in een kom waar je je hoofd boven houdt met een handdoek erom. Je kunt een of twee druppels essentiële olie toevoegen, maar vraag eerst advies aan een deskundige. Hydrateer jezelf, drink water (van kamertemperatuur) en vermijd dranken als thee of koffie.

Zuigen verzacht

Met hoesttabletten of snoepjes om op te zuigen, kun je de pijn verzachten.

Te vermijden voedingsmiddelen

In geval van reflux moet je producten vermijden die dit stimuleren, zoals tomaten, citrusvruchten, specerijen, koffie, thee of alcohol.

Gepubliceerd op: 8 mei 2018