De verschillende stemtypes begrijpen

Er bestaan veel verschillende stemtypes, op basis van de registers, maar er zijn veel minder processen om geluid voort te brengen, want deze beperken zich tot twee hoofdmechanismen: de zogenoemde 'borststem' en 'kopstem'.

De borststem

De borststem, ook wel aangeduid als 'mechanisme I', 'modaal register' of 'belting voice' genoemd, is de meest gebruikte en natuurlijke stem, omdat dat we deze stem gebruiken om mee te spreken (de meerderheid van de mannen en iets meer afwisselend voor vrouwen).

Ook wordt deze stem gewoonlijk in de opera gebruikt, want gecombineerd met een beweging naar beneden van het strottenhoofd ontstaat er zo een sterke resonantie, zodat de zanger het orkest kan overstemmen.

De naam borststem of 'voce di petto' in het Italiaans, geeft heel pragmatisch het lichaamsdeel aan waar de geluidstrillingen zich concentreren die wij produceren als wij deze stem gebruiken. De stem wordt gekenmerkt door zijn vermogen, draagwijdte, de volle boventonen en de lage klanken.

De kopstem

Deze stem wordt ook wel aangeduid als 'falsetstem', falsetto in het Italiaans, hoewel sommige puristen een klein verschil zien tussen de lichtheid van de kopstem en de schelheid van de falsetto.

De stem, die ook 'mechanisme II' wordt genoemd, is de gebruikelijkste zangstem voor vrouwen, en de meest gebruikte spreek- en zangstem van kinderen. Bij mannen die hun stem beheersen komt deze stem minder vaak voor, maar wel weer bij amateurzangers die hun stem nog niet goed beheersen.

Net als bij de borststem komt de naam voort uit de zetel van de resonantie, hier gelokaliseerd in het bovengedeelte van het lichaam. In tegenstelling tot de vorige echter is de stem minder krachtig en precies, maar op zijn beurt helderder, expressiever en puurder.

De flageoletstem

Deze grappige naam, afkomstig van een soort fluitje waarvan het geluid sterk lijkt op dat van de zogenoemde flageoletstem betreft het stembereik dat nog hoger ligt dan dat van de kopstem. Deze stem is uiteraard uitsluitend aanwezig bij vrouwen. Het meest spectaculaire voorbeeld van deze uiterst technische en lastig uit te voeren stem betreft de tweede aria van de Königin der Nacht uit de Zauberflöte van Mozart.

De fluitstem

Ook dit is een zeer bijzondere en zeldzame stem die nog hogere tonen voortbrengt dan de flageoletstem, zozeer dat de stem wat lijkt op een fluittoon. Om dit te kunnen doen moet je over een speciale bouw van het stemorgaan beschikken. Zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse zangeres Mariah Carey, die verklaard heeft knobbeltjes op haar stembanden te hebben waardoor ze de onnavolgbare klanken weet te produceren van haar titel Emotions, uit 1991, waarop de klank van haar stem vergelijkbaar is met die van een blaasinstrument.

Gemengde stem

Deze stem die alleen bij mannen voorkomt duidt geen echt register aan , maar eerder een tussenvorm tussen de twee hoofdmechanismen, te weten de kopstem en de borststem. Deze stem wordt gebruikt om het timbre van de hoge noten te verlichten, waardoor er genuanceerdere, zachtere klanken kunnen worden voortgebracht met een mooie kleuring.

Gepubliceerd op: 1 april 2016