Van bas tot sopraan, ga op zoek naar je eigen type stem

Sommige mensen denken bij woorden als sopraan, mezzosopraan of alt hoogstwaarschijnlijk aan namen van tv-series, soorten Italiaanse pasta of een ingewikkelde gymnastiekoefening. De meer muzikaal ingestelden onder ons hebben vast al door dat het gaat om verschillende stemtypes waarin zangers worden onderverdeeld. Vaak denkt men dat deze termen alleen bedoeld zijn voor koren en opera's, maar deze categorieën kunnen worden toegepast op iedere zanger. Dus waar zit jij? Ben je sopraan, mezzosopraan of nog iets anders? Hier is een handleiding met uitleg welke nummers het best bij jouw stem passen.

Bij het bepalen van je type stem spelen een aantal factoren een rol: toon, intensiteit, stemregisters, timbre, lichamelijke mogelijkheden en tessituur.

Wat is tessituur eigenlijk?
Het is allemaal begonnen met het Fach-systeem, een methode om tessitura in te delen. Dit in Duitse opera's aan het eind van de 19de eeuw ontwikkelde systeem was een middel om makkelijk vast te stellen wat de rol van elke zanger was. Tessitura betreft de noten die een zanger makkelijk kan bereiken en het volume dat wordt geproduceerd als men van de laagste naar de hoogste noot gaat. Dit betekent niet dat de zanger niet in staat is bepaalde noten te zingen, maar tessituur verwijst met name naar de noten die zonder inspanning te halen zijn.

Om uit te vinden waar jij zit op die schaal en welke zangstem je hebt, sommen we hier de verschillende categorieën van laag naar hoog op:

Bas

Van D2 tot E4
Dit is het laagste stemtype en komt niet veel voor. Het is in te delen in twee categorieën:

• De contrabas of bas-bariton, scherper en lyrischer.
• De diepe of lage bas, die met gemak de laagste noten haalt.

Een paar beroemde bassen: Ivan Rebroff, Jules Bastin, Tom Krause, René Pape

Bariton

Van G2 tot G4
De bariton, de meest voorkomende zangstem bij mannen, zit tussen tenor en bas. Deze krachtige, mannelijke stem wordt onderverdeeld in twee types:

• Lyrische bariton flexibel, warm en melodieus.
• Dramatische bariton gekenmerkt door zijn elasticiteit, gedragenheid en volheid.

Een paar beroemde baritons: Elvis Presley, Johnny Cash, Jeff Buckley, Gabriel Bacquier, Tito Gobbi

Tenor

Van C3 tot B4
De hoogste en ook de krachtigste mannelijke zangstem, die op dezelfde wijze kan worden onderverdeeld als de sopraan:

• Dramatische tenor, sterk en krachtig, maar minder soepel.
• Lyrico-spinto tenor, gekenmerkt door luide zang met veel timbre, terwijl toch nog hoge noten kunnen worden gehaald.
• Lyrische tenor, haalt met gemak hoge noten, met een vol timbre.
• Lichte tenor, zingt hoge noten soepel.
• Contratenor, ingedeeld op het gemakkelijk en vaardig zingen van hele schrille noten.

Een paar beroemde tenoren: Freddy Mercury, Luciano Pavarotti, Michael Jackson, Roberto Alagna, Enrico Caruso

Contratenor

Vam G3 tot C6
De minst voorkomende zangstem voor mannen, die de mannelijke evenknie is van de mezzosopraan en de sopraan met een zeer breed stembereik.
Een paar beroemde countertenoren: Philippe Jaroussky, Farinelli, Klaus Nomi, Carlos

Alt (of Contra-alt)

Van E3 tot F5
De alt is de laagste en minst voorkomende vrouwenstem en wordt gekenmerkt door een enigszins mat timbre. Dit type stem is intens en zeldzaam.

• Dramatische alt, laag, krachtig en met een lage toon
• Coloratuuralt, licht, flexibel en lang aangehouden noten
• Lyrische contra-alt, met lichter timbre en minder flexibel

Een paar beroemde alten: Adele, Amy Winehouse, Annie Lennox, Marian Anderson, Janet Baker, Kathleen Ferrier, Maureen Forrester

Mezzosopraan

Van G3 tot A5
De mezzosopraan, het een-na-hoogste register voor klassiekere vrouwenstemmen, kenmerkt zich door een lager bereik en een dieper, warmer timbre. Dit stemtype verschilt van de sopraan door het feit dat de tessituur lager is en de klank warmer. Veel operettestukken zijn speciaal geschreven voor dit stemtype, dat bestaat uit de volgende drie varianten:

• Dramatische mezzosopraan, rijk, krachtig en met een middelwarm tot warm hoog register
• Coluratuur mezzosopraan, flexibel, rijk en een register van laag naar hoog
• Lyrische mezzosopraan, strelend en wendbaar

Een paar beroemde mezzosopranen: Whitney Houston, Beyoncé, Madonna, Leona Lewis, Cecilia Bartoli, Cathy Berberian, Nadine Denize.

Sopraan

Van B3 tot G6 Dit is de hoogste zangstem, gewoonlijk alleen bereikt door vrouwen en kinderen. De stem is onderverdeeld in vijf categorieën:

• Coloratuursopraan
• Lichte sopraan
• Lyrische sopraan
• Spinto sopraan
• Dramatische sopraan

Een paar beroemde sopranen: Mariah Carey, Kelly Clarkson, Sarah Brightman, Maria Callas, Nathalie Dessay, Montserrat Caballé, Barbara Hendricks.

Heb je je type stem gevonden? Dan is het nu tijd om op zoek te gaan naar de perfecte song!

Gepubliceerd op: 1 november 2015